του Ανδρέα Παυλικκά *

Με τις απαγορεύσεις και τον περιορισμό στο σπίτι μάθαμε την τηλεργασία. Μια μορφή εργασίας που στην Ευρώπη εφαρμόζεται εδώ και χρόνια. Εμείς ελάχιστα τη χρησιμοποιούσαμε πριν την πανδημία του κορονοϊού.

Έναν ορισμό που μπορούμε να δώσουμε για την τηλεργασία είναι:

Τηλεργασία είναι η μορφή απασχόλησης μερικής ή πλήρους που επιτρέπει στον εργαζόμενο να διεκπεραιώνει την εργασία που του ζητήθηκε από τον εργοδότη του, αποκλειστικά στο σπίτι του, ή από άλλο χώρο, που ο ίδιος έχει επιλέξει. Η διεκπεραίωση γίνεται, χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρουν η πληροφορική, οι τηλεπικοινωνίες και η τηλεματική.

Μπορούμε να πούμε ότι η Τηλεργασία είναι μια ευέλικτη μορφή εργασίας. Αυτή δηλώνει μια ποικιλία νέων πρακτικών εργασίας οι οποίες περιλαμβάνουν: ευέλικτο ωράριο, ευελιξία στο χώρο εργασίας, ευεληξία στις συμβάσεις εργασίας, μερική απασχόληση και άλλα.

Η τηλεργασία μπορεί να αυξάνει την παραγωγικότητα, να μειώνει το κόστος στις επιχειρήσεις, όμως η εφαρμογή της σε πολλές χώρες και ιδιαίτερα σ’ αυτές όπου το εργατικό κίνημα είναι αδύναμο παρατηρήθηκαν σοβαρά μειονεκτήματα. Μεταξύ άλλων:

(1) Εξάλειψη των συλλογικών συμβάσεων, διασπορά του εργατικού δυναμικού και ο αποκλεισμός μέρους του πληθυσμού από τον κοινωνικό διάλογο.
(2) Προσωρινότητα της εργασίας και οικονομική ανασφάλεια των εργαζομένων.
(3) Η εκμετάλευση ευάλωτων κατηγοριών εργατικού δυναμικού όπως οι γυναίκες και τα άτομα με ειδικές ανάγκες.
(4) Ενίσχυση της αδιάκοπης εργασίας ανεξαρτήτως ώρας, μέρας ή αργίας. Ορατός ο κίνδυνος ενός πλήρους μπερδέματος του εργάσιμου με τον ελεύθερο χρόνο.
(5) Η κοινωνική οπισθοδρόμηση και πόλωση του εργατικού δυναμικού ανάμεσα σε μια κατηγορία εργαζομένων με ασφάλεια και καλά εισοδήματα και μια άλλη μα κακοπληρωμένους και ανασφαλείς υπαλλήλους.
(6) Υπάρχει ο κίνδυνος διόγκωσης της παραοικονομίας

Βέβαια τα Ευρωπαικά συνδικάτα προσπαθούν να διασφαλίσουν τα δικαιώματα των εργαζομένων με τηλεργασία, με την Ευρωπαϊκή συμφωνία πλαίσιο.

Στην Ελλάδα για παράδειγμα η ευρωπαϊκή συμφωνία ενσωματώθηκε στην Εθνική Γενική Συλλογή Σύμβαση Εργασίας.

Σ’ αυτήν υπάρχει
– η υποχρέωση του εργοδότη να πληροφορεί γραπτώς τον εργαζόμενο 8 μέρες μετά την κατάρτιση της σύμβασης για όλα τα θέματα που αφορούν την εκτέλεση της εργασίας.
– η θέσπιση περιόδου προσαρμογής διάρκειας τριών μηνών κατά την οποία είναι δυνατή η μονομερής ανάκληση της μετατροπής κανονικής εργασίας σε τηλεργασία, είτε από τον εργοδότη είτε από τον εργαζόμενο.
– η εργοδοτική υποχρέωση κάλυψης του κόστους παροχής της τηλεργασίας
– η τηλεργασία έχει οικειοθελή χαρακτήρα, μπορεί να αποτελεί μέρος της αρχικής περιγραφής της θέσης εργασίας του εργαζομένου ή μπορεί να υπάρξει συμφωνία εκ των υστέρων. Και στις δύο περιπτώσεις ο εργοδότης παρέχει στον τηλεργαζόμενο τις προσήκουσες γραπτές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών σχετικά με τις ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις, την περιγραφή της εργασίας προς εκτέλεση κ.λπ.

– άρνηση ενός εργαζομένου να αποδεχτεί την τηλεργασία δεν αποτελεί από μόνη της αιτία διακοπής της εργασιακής σχέσης, ούτε μεταβολή των όρων και συνθηκών απασχόλησης αυτού του εργαζομένου.
– Όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας, οι τηλεργαζόμενοι έχουν τα ίδια δικαιώματα -που διασφαλίζονται από την ισχύουσα νομοθεσία και τις συλλογικές συβάσεις- με τους συγκρίσιμους εργαζομένους μέσα στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης.
– Ο τηλεργαζόμενος καθορίζει την οργάνωση του χρόνου εργασίας του μέσα στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας, των συλλογικών συμβάσεων και των κανονισμών των επιχειρήσεων.

Στην Κύπρο η Ευρωπαική συμφωνία πλαίσιο δεν ενσωματώθηκε στις συλλογικές συμβάσεις, ούτε υπάρχει κανένα νομοθετικό πλαίσιο που να διέπει τη τηλεργασία.
Έτσι ευελπιστούμε ότι όταν τελειώσει η πανδημία με τον κορονοϊό, να ασχοληθούμε με αυτό το θέμα, το πως εφαρμόζεται και ποια τα δικαιώματα των εργαζομένων και οι υποχρεώσεις των εργοδοτών.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΥΛΙΚΚΑΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ – ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ

Δείτε εδώ τι ισχύει στην χώρα μας για την τηλεργασία