ΣΥΝΕΚ- Κοινωνικές ανισότητες στην πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες σύμφωνα με στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ
Σχετικά με τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών από τα νοικοκυριά από τα στοιχεία της έρευνας της ΕΛΣΤΑΤ για το 2019[1] προκύπτει ότι:
- 8 στα 10 νοικοκυριά έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από την κατοικία τους (ποσοστό 78,5%). Υψηλότερο ποσοστό, 83,5% αφορά στους κατοίκους της Αττικής και το χαμηλότερο 68,8% στα νησιά Αιγαίου και Κρήτης. Μάλιστα ενώ όλες οι περιφέρεις είχαν αύξηση συγκρίνοντας τα έτη 2017 και 2018, στα νησιά δεν υπήρξε καμία αύξηση. Όσον αφορά σε αυτήν την παράμετρο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat η διαφορά μεταξύ των αγροτικών περιοχών και των αστικών κέντρων-κωμοπόλεωνείναι ιδιαίτερα έντονη στην Ελλάδα (και την Πορτογαλία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία) κάθε μια χώρα εκ των οποίων διέθετε χαμηλότερο συνολικό επίπεδο πρόσβασης στο διαδίκτυο από τον μέσο όρο της ΕΕ-28.Στα παραπάνω ποσοστά δεν προσμετρούνται οι πρόσφυγες και οι έγκλειστοι στις φυλακές. Αυτές οι δύο πληθυσμιακές ομάδες δεν μπορούν πλέον να έχουν πρόσβαση στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
- Ευρυζωνική σύνδεση χρησιμοποιεί το 78,1% του συνόλου των νοικοκυριών της χώρας με ένα, τουλάχιστον, μέλος ηλικίας 16 – 74 ετών, παρουσιάζοντας, σε σχέση με το 2018, αύξηση 2,6%(ΕΛΣΤΑΤ)
- Οι λόγοι που τα νοικοκυριά δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι: α) έλλειψη δεξιοτήτων 67,3%, β) υψηλό κόστος εξοπλισμού 15% (τα ποσοστά είναι επί των νοικοκυριών που δεν χρησιμοποιούν το διαδίκτυο)
- Το 87,8% των τακτικών χρηστών χρησιμοποιούν το διαδίκτυο περισσότερο από 2 φορές την ημέρα. Ήδη λοιπόν, πριν την αναστολή της λειτουργίας σχολείων/επιχειρήσεων τα περισσότερα νοικοκυριά χρησιμοποιούσαν ευρέως το διαδίκτυο, γεγονός που δείχνει το τεχνολογικό χάσμα να συνδέεται και με άλλου είδους ανισότητες (π.χ. ενημέρωση, ψυχαγωγία κλπ) .
- Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που απάντησαν στην έρευνα είπαν ότι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για ενημέρωση, διασκέδαση, επικοινωνία. Τα ποσοστά αυτά κυμαίνονται, ανάλογα με τον λόγο χρήσης, από 65,9% ως 88,3%. Αντίθετα, η χρήση για κάποια εργασία, που εδώ είναι η πώληση μέσω ηλεκτρονικών δημοπρασιών είναι μόλις 3,2%. Επομένως, η έως τώρα χρήση του διαδικτύου γινόταν κατά κύριο λόγο όχι για δουλειά αλλά για ενημέρωση, διασκέδαση κτλ.[2] Σε αυτήν την περίοδο, γονείς και μαθητές καλούνται να δουλεύουν μέσω διαδικτύου, χωρίς να υπάρχει προηγούμενη εμπειρία.
- Ενδιαφέρον έχει και η χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Εδώ το ποσοστό είναι 52,1% με αύξηση 4,8% σε σχέση με το 2018. Το 9,5% όσων δεν χρησιμοποίησαν αυτές τις υπηρεσίες δήλωσαν έλλειψη γνώσεων ενώ το 0,9% ανησυχία για προσωπικά δεδομένα. Και τα δύο αυτά ποσοστά είναι αυξημένα σε σχέση με το 2018, το πρώτο κατά 17,28% ενώ το δεύτερο κατά 300%(από 0,3% στο 0,9%).[3]Η τηλεκπαίδευση και η τηλεργασία, την περίοδο αυτή, αποτελεί πρόσφορο έδαφος για να αλιευθούν προσωπικά δεδομένα από επιτήδειους που θα τα χρησιμοποιήσουν προς ίδιον όφελος.
- Η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών ηλικίας 16-24 χρησιμοποιούν το κινητό τους τηλέφωνο (σε ποσοστό 93,3%), και πολύ λιγότερο τον φορητό υπολογιστή ή tablet ( 21,9%), ενώ μόνο το 5,9% χρησιμοποίησε μη κινητή συσκευή. Ωστόσο, η συγκεκριμένη έρευνα δεν αναφέρεται στο αν έχουν στην κατοχή τους μη κινητή συσκευή ή φορητό υπολογιστή ή αν απλά προτιμούν το κινητό τηλέφωνο. (ΕΛΣΤΑΤ). Δεν γίνεται σχετική αναφορά στο δελτίο τύπου του 2019.
Οι συνθήκες που βιώνουμε αυτήν την περίοδο,όπου η τηλεργασία των γονέων και η εξ αποστάσεως εκπαίδευση γίνονται συγχρόνως, θα δυσχεράνει κατά πολύ την πρόσβαση των μαθητών στις εικονικές τάξεις. Τα περισσότερα νοικοκυριά δεν διαθέτουν επαρκή εξοπλισμό,ώστε να δουλεύουν συγχρόνως τρία ή τέσσερα άτομα σε ένα σπίτι μέσω διαδικτύου.
Η αναστολή της δια ζώσης εκπαίδευσης θα πλήξει τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού των μαθητών.Μικρότερες δυνατότητες πρόσβασης θα έχουν όσοι βρίσκονται σε οικονομικά δυσχερή θέση, που θα αυξηθούν λόγω της οικονομικής ύφεσης (προβλέπεται ύφεση για την ελληνική και ευρωπαϊκή οικονομία της τάξης του 5%). Επίσης τα ΑμΕΑ θα συναντήσουν μεγάλες δυσκολίες. Τέλος, οι δομές για την εκπαίδευση των προσφύγων και οι αντίστοιχες των φυλακών δεν μπορούν να λειτουργήσουν μιας και δεν υπάρχουν τα διαθέσιμα μέσα.
Δελτίο τύπου ΕΛΣΤΑΤ για το 2019
https://www.statistics.gr/documents/20181/adbe1a27-e2d2-5529-2f50-6872239bbff7
[1] Στη δειγματοληπτική έρευνα αποκλείστηκαν τα νοικοκυριά που δεν είχαν κανένα μέλος με ηλικία από 16–74 έτη.
[2]Πρέπει να μας απασχολήσει ότι λόγω κορονοϊού οι συνθήκες αλλάζουν, ιδίως στα νοικοκυριά με παιδιά μαθητές/φοιτητές, καθώς θα πρέπει να συνδέονται, πολλές φορές συγχρόνως, 3 ή και 4 άτομα.
[3]Η τελευταία αύξηση, αν και σε απόλυτα ποσοστά είναι μικρή, δημιουργεί έναν επιπλέον προβληματισμό για την τηλεκπαίδευση. Ενδεχομένως η τηλεκπαίδευση ευρείας κλίμακας, όπως πάει να εφαρμοστεί λόγω της αναστολής της δια ζώσης εκπαίδευσης, να δημιουργεί ανάλογους φόβους, αλλά αυτό παραμένει αδιερεύνητο.
