Πολυνομοσχέδιο (Ν. 4472/2017) Ισχύει η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης – Παρατηρήσεις σχετικά με την επέκταση των συλλογικών συμβάσεων και την αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης.

Το άρθρο 16 του Ν.4472/2017 προβλέπει ότι :

1. Στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 1876/1990 (Α΄27) η φράση «Όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής» αντικαθίσταται με τη φράση Έως το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής».
2. Στην παρ. 6 του άρθρου 37 του ν. 4024/2011(Α΄ 226) η φράση «όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής.» αντικαθίσταται με τη φράση «έως το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής».

Οι ανωτέρω ρυθμίσεις: Η παρ.1 (ανωτέρω) αφορά την υπεροχή της επιχειρησιακής συλλογικής σύμβασης εργασίας έναντι της κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας σε περίπτωση συρροής και πάντως δεν επιτρέπεται να περιέχει όρους εργασίας δυσμενέστερους για τους εργαζόμενους από τους όρους εθνικών συλλογικών συμβάσεων (άρθρο 10-Ν.1876/1990 Συρροή). Η ανωτέρω διάταξη ισχύει πλέον μέχρι το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής.

Η παρ.2 (ανωτέρω) αφορά την επέκταση ως υποχρεωτικών, των συλλογικών συμβάσεων (κλαδικών –ομοιοεπαγγελματικών) από τον Υπουργό Εργασίας ακόμη και σε αυτούς που δεν υπογράφουν τις εν λόγω Σ.Σ.Ε, όταν η Σ.Σ.Ε εργασίας δεσμεύει ήδη εργοδότες που απασχολούν το 51% των εργαζομένων του κλάδου ή του επαγγέλματος ή την επέκταση ζητήσει η αρμόδια συνδικαλιστική οργάνωση (άρθρο 11 – Ν.1876/1990 Προσχώρηση και επέκταση εφαρμογής). Η αναστολή της αρχής της επεκτασιμότητας διατηρείται πλέον ,έως το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής.

Είναι προφανές ότι οι ανωτέρω ρυθμίσεις δεν αφορούν την αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης υπέρ των μισθωτών που καθιερώθηκε με το άρθρο 7 του Ν.1876/1990, όπως εσφαλμένα αναγράφουν έντυπα μεγάλης κυκλοφορίας έγγραφων και ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης τα οποία αναφέρουν περί της αναστολής γενικότερα της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης με τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου, γεγονός που οδηγεί σε παρανοήσεις και σε παραβατικές συμπεριφορές στην αγορά εργασίας.

Αναλυτικότερα η αρχή της εύνοιας υπέρ των μισθωτών, αποτελεί ειδική μορφή της γενικότερης αρχής της προστασίας των μισθωτών, με την εφαρμογή της οποίας αποτρέπεται η σύγκρουση των όρων εργασίας που διαμορφώνονται από περισσότερες πηγές διαφορετικής ιεραρχικής βαθμίδας. Προβλέπεται από το άρθρ. 680 ΑΚ και την διάταξη του άρθρ. 7 παρ. 2 ν. 1876/1990, κατά την οποία οι ευνοϊκότεροι για τους εργαζομένους όροι των ατομικών συμβάσεων εργασίας υπερισχύουν των δυσμενέστερων όρων των συλλογικών συμβάσεων, εφαρμόζεται δε όχι μόνο στην σχέση συλλογικής και ατομικής σύμβασης εργασίας, αλλά και στην σχέση περισσοτέρων πηγών (νόμου, συλλογικής σύμβασης εργασίας, κανονισμού, ατομικής σύμβασης) διαφορετικής ιεραρχικής βαθμίδας (Ολ.ΑΠ 26/2007, 5/2011).

Κάνουμε ειδικότερη αναφορά στους Κανονισμούς εργασίας, καθώς παρατηρείται τελευταία στην αγορά εργασίας η καταστρατήγηση της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης μέσω αυτών. Σε σχέση και συνάφεια προς τα προαναφερθέντα για την συσχέτιση διαφόρων πηγών, αναφέρουμε ότι ως προς τους Κανονισμούς Εργασίας που καταρτίσθηκαν και κυρώθηκαν υπό την ισχύ και με την διαδικασία του Ν.Δ 3789/1957 οι αναγκαστικού δικαίου διατάξεις της κοινής (γενικής) εργατικής νομοθεσίας υπερισχύουν, εφόσον περιέχουν ρυθμίσεις, στο σύνολό τους λαμβανόμενες, ευνοϊκότερες για τους εργαζομένους ως διατάξεις ανώτερης βαθμίδας, των διατάξεων των εχόντων ισχύ ουσιαστικού νόμου διατάξεων Κανονισμών Εργασίας που καταρτίσθηκαν και κυρώθηκαν υπό την ισχύ και κατά την διαδικασία του Ν.Δ 3789/1957. Αντίθετα, υπερισχύουν οι διατάξεις των Κανονισμών Εργασίας, εάν, με την αυτή προϋπόθεση, είναι ευνοϊκότερες των αντιστοίχων της κοινής εργατικής νομοθεσίας.

Επομένως η γενική αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης είναι σε ισχύ και ρυθμίζει τους όρους εργασίας των εργαζομένων.

Η υπεροχή των ρυθμίσεων της επιχειρησιακής συλλογικής ρύθμισης σε βάρος αυτών της κλαδικής συλλογικής σύμβασης σε περίπτωση συρροής , ασφαλώς αποβαίνει αρκετές φορές σε βάρος των δικαιωμάτων των εργαζομένων για τον λόγο ότι επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις μπορεί να υπογράψει και η Ένωση Προσώπων που έχει συσταθεί στον χώρο μιας επιχείρησης κάτι που επιτρέπεται από το νομοθετικό πλαίσιο του 2011(Ν.4024/2011-άρθρο 37).Δίχως την συγκεκριμένη διάταξη δεν υπήρχε περίπτωση επιχειρησιακή Σ.Σ.Ε να περιέχει δυσμενέστερους όρους εργασίας από αυτούς που περιέχει μια κλαδική Σ.Σ.Ε, δεδομένου ότι μια συνδικαλιστική οργάνωση εργαζομένων, έχοντας συνδικαλιστική συνείδηση και εκπροσωπώντας τα συμφέροντα των εργαζομένων μιας επιχείρησης δεν δύναται να υπογράψει δυσμενέστερους εργασιακούς όρους.

Επισημαίνουμε σύμφωνα με τα παραπάνω ,την ανάγκη να επιτευχθεί η κατάργηση στο προσεχές διάστημα των Ενώσεων Προσώπων , οι οποίες αποτελούν ένα συνδικαλιστικό «μόρφωμα» που αρκετές φορές έχει εργοδοτική στήριξη μπορεί να συνάπτει επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις, οδηγεί σε συμφωνίες σε βάρος των εργαζομένων και αποτελεί το <όχημα> καταστρατήγησης δικαιωμάτων τους .

 ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΡΑΪΑΝΟΠΟΥΛΟΣ     
ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΤΟ ΕΠΙΣΤ. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΔΗΓΟΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ (Ο.Ε.Ν)